Γιατί τρώμε μπακαλιάρο την 25η Μαρτίου; Συνταγή Μπακαλιάρος με σκορδάτο πουρέ

Η παράδοση θέλει την 25η Μαρτίου να τρώμε μπακαλιάρο  με σκορδαλιά. Πώς προέκυψε αυτή η συνήθεια;

Μέσα στη νηστεία της μεγάλης Σαρακοστής η Ορθόδοξη Εκκλησία επιτρέπει δύο εξαιρέσεις κατά τις οποίες οι πιστοί μπορούνε να φάνε ψάρι. Στις 25 Μαρτίου που εορτάζεται ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου και την Κυριακή των Βαΐων. Η επιλογή του παστού μπακαλιάρου έγινε γιατί όσοι ζούσαν κοντά στη θάλασσα μπορούσαν να τρώνε φρέσκα ψάρια, αλλά όσοι ζούσαν σε απομακρυσμένα χωριά είχαν πρόβλημα γιατί δεν υπήρχαν ψυγεία. 

O μπακαλιάρος, λοιπόν εκείνα τα χρόνια, ήταν ιδανικός, γιατί ήταν φθηνός και μπορούσε να διατηρηθεί για μεγάλο διάστημα όταν γινόταν παστός. Στην Ελλάδα η δημοφιλέστερη συνταγή είναι μπακαλιάρος με σκορδαλιά κι αυτό γιατί το σκόρδο είναι ελληνικό, η σκορδαλιά παραδοσιακή, και ταιριάζουν γευστικά πάρα πολύ. Ο μπακαλιάρος έφτασε στο ελληνικό τραπέζι περί τον 15ο αιώνα.

Η νηστεία κατά την Ορθοδοξία: Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι η παλαιότερη και πιο αυστηρή χρονική περίοδος νηστείας για την ορθόδοξη εκκλησία. Στην έναρξη της καθιέρωσης της, περί τον 4ο αιώνα μ.Χ., προβλεπόταν μάλιστα κατά τα μοναχικά πρότυπα ξηροφαγία, με τους πιστούς να τρώνε μόνο μια φορά την ημέρα κι αυτή μετά τις 3 το μεσημέρι.

Μέσα στην περίοδο της Τεσσαρακοστής η νηστεία καταλύεται, διαφοροποιείται δηλαδή, τρεις φορές, δίνοντας μια ευκαιρία στους πιστούς για ενδυνάμωση μιας και η νηστεία αυτή είναι η πιο αυστηρή.

Η πρώτη από αυτές τις εξαιρέσεις είναι ανήμερα της εορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, όπως έχει καθιερωθεί η 25η Μαρτίου. Πρόκειται για μια χαρμόσυνη εορτή μέσα στην περίοδο του πένθους της Σαρακοστής και επειδή είναι θεομητορική εορτή, αφιερωμένη στην Παναγία και ως εκ τούτου ιδιαίτερα σημαντική, καταλύονται το ψάρι, το έλαιο και ο οίνος.

Όσον αφορά τη δεύτερη ημέρα διαφοροποίησης της νηστείας, αυτή είναι η Κυριακή των Βαΐων, η οποία είναι Δεσποτική εορτή, αφιερωμένη δηλαδή στον επίγειο βίο του Ιησού, οπότε οι πιστοί καταναλώνουν και πάλι ψάρι, λάδι και κρασί.

Κατάλυση του λαδιού γίνεται και τη Μεγάλη Πέμπτη, εις ανάμνηση της παραδόσεως του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας από τον Ιησού Χριστό. Μάλιστα, τη Μεγάλη Πέμπτη τελείται και η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, η οποία τελείται μόλις 10 φορές το χρόνο.

ΣΥΝΤΑΓΗ ΜΠΑΚΑΛΙΑΡΟΣ ΜΕ ΣΚΟΡΔΑΤΟ ΠΟΥΡΕ

Τα «Πολιτισμικά» σας «προσφέρουν» μια συνταγή για μπακαλιάρο, από το βιβλίο της Κικής Εμμανουηλίδου «Χίλιες Συνταγές» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μαλλιάρης Παιδεία:

Μπακαλιάρος τηγανητός με σκορδάτο πουρέ

Υλικά

 • 1 κιλό ξερός μπακαλιάρος (φιλέτο)

•  λάδι για τηγάνισμα Κουρκούτι

• 1 μπουκαλάκι σόδα (ανθρακούχο νερό)

• 2 αβγά χτυπημένα

 • αλεύρι όσο πάρει

• αλάτι

 • μαύρο πιπέρι φρεσκοτριμμένο

Πουρές πατάτας

• 1/4 κούπας ελαιόλαδο

 • 1 κρεμμύδι, ψιλοκομμένο

 • 2 σκελίδες σκόρδο, τριμμένες

 • 4 πατάτες βρασμένες και πολτοποιημένες

 • 1/2 κούπα γάλα

• 1/2 κούπα μαγιονέζα

• αλάτι

 • μαύρο πιπέρι φρεσκοτριμμένο

Εκτέλεση: Κόβετε τον μπακαλιάρο σε μικρά κομμάτια. Τον ξαλμυρίζετε για 24 ώρες, αλλάζοντας συχνά το νερό του. Τον στραγγίζετε καλά. Σε βαθύ μπολ ρίχνετε τη σόδα, τα αβγά, το αλάτι, το πιπέρι και το αλεύρι. Κάνετε ένα πηχτό χυλό (κουρκούτι). Βάζετε μέσα τα φιλέτα του ψαριού και τα κρατάτε στο ψυγείο για 2-3 ώρες. Τα τηγανίζετε σε άφθονο λάδι μέχρι να ροδίσουν. Σε καυτό λάδι σοτάρετε το κρεμμύδι και το σκόρδο. Ρίχνετε τις πατάτες και συνεχίζετε το σοτάρισμα. Προσθέτετε το γάλα, το αλάτι, το πιπέρι και ανακατεύετε. Μόλις κρυώσει ο πουρές ρίχνετε τη μαγιονέζα ανακατεύοντας. Σερβίρετε τον μπακαλιάρο συνοδεύοντάς τον με τον πουρέ πατάτας.

Για περισσότερα βιβλία μαγειρικής: www.malliaris.gr